Μαραθώνιας διάρκειας, και σε τεταμένο κλίμα, ήταν η συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας, χθες Τρίτη. Η συνάντηση διήρκεσε οκτώ ώρες, εν μέσω αντιπαράθεσης στελεχών της κυβέρνησης και στρατηγών των Ενόπλων δυνάμεων, που καταγγέλλουν ότι έχουν γίνει στόχος οργανωμένης συκοφαντικής εκστρατείας.
Τον ασκό του Αιόλου άνοιξαν τα δημοσιεύματα περί «σχεδίου» των ενόπλων δυνάμεων για να τρωθεί η αξιοπιστία της κυβερνώσας Ισλαμιστικής παράταξης, αλλά και περί πρωτοβουλιών στην Εθνοσυνέλευση με στόχο να ελεγχθεί η ισχύς του στρατού.
Της συνόδου προήδρευσε ο πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ και συμμετείχαν ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, κορυφαίοι υπουργοί, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου Εθνικής Αμυνας Ίλκερ Μπασμπούγ και τέσσερις ανώτατοι αξιωματούχοι των τριών όπλων και της στρατοχωροφυλακής.
Ο στρατός, ο οποίος θεωρείται θεματοφύλακας του κοσμικού συστήματος της Τουρκίας, συγκρούεται συχνά με το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, το οποίο κατηγορεί ότι επιχειρεί να «διαβρώσει» το χαρακτήρα του κράτους και του πολιτεύματος.
Η -μόνιμη- ένταση κλιμακώθηκε όταν δημοσιεύθηκε, στις 12 Ιουνίου, έγγραφο που φέρεται να είχε καταρτιστεί από το στρατό και περιέγραφε «σχέδιο» δράσης για να πληγεί το AKP και ο πνευματικός Φετουλάχ Γκιουλέν, επικεφαλής μιας ισχυρής ισλαμικής αδελφότητας.
Ο στρατός, ο οποίος τα τελευταία δύο χρόνια μείωσε τις παρεμβάσεις του στα πολιτικά πράγματα, απέρριψε τα δημοσιεύματα, έκανε λόγο περί πλαστογραφίας και κάλεσε να υπάρξει έρευνα σε βάρος αυτών που «κατασκεύασαν» το θέμα.
Αλλά πριν καν καταλαγιάσουν οι αντιδράσεις, και χωρίς να προηγηθεί διάλογος, η κυβέρνηση Ερντογάν προώθησε στην Εθνοσυνέλευση νομοθέτημα το οποίο μειώνει την ισχύ του στρατού και των στρατοδικείων.
Το νομοθέτημα -που χρειάζεται την έγκριση του Γκιουλ για να κυρωθεί- προβλέπει ότι οι στρατιωτικοί που προβαίνουν σε απόπειρες ανατροπής της κυβέρνησης θα δικάζονται από ποινικά και αστικά δικαστήρια, όχι στρατοδικεία.
Η νέα ένταση προστίθεται σε αυτή που έχει ήδη επισωρεύσει η έρευνα για το σκάνδαλο Εργκένεκον -τη «συνομωσία» που φέρεται να εξυφαινόταν για να προκληθεί χάος στη χώρα και να ανοίξει ο δρόμος για να προβεί ο στρατός σε πραξικόπημα εναντίον της κυβέρνησης του AKP. Δεκάδες ύποπτοι, ανάμεσά τους στρατηγοί εν αποστρατεία, δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί, έχουν συλληφθεί στο πλαίσιο της έρευνας.
Η ως συνήθως σιβυλλική ανακοίνωση που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου ανέφερε ότι τα μέλη του «εξέφρασαν αγανάκτηση για τις ανακοινώσεις και τα δημοσιεύματα που έχουν στόχο να σπιλώσουν ορισμένους κρατικούς θεσμούς» και προειδοποίησε πως «τέτοιου είδους ενέργειες δε θα φέρουν τίποτε καλό στη χώρα».
Ήταν μια από τις πιο πολύωρες συνεδριάσεις του Συμβουλίου το τελευταίο διάστημα. Πάντως το περιεχόμενο όσων συζητήθηκαν παρέμεινε, ως είθισται, μυστικό.
Η εφημερίδα Radikal έγραψε στο χθεσινό της φύλλο, επικαλούμενη πηγή προσκείμενη στην κυβέρνηση, πως ίσως η ένταση αποκλιμακωθεί εάν ο Γκιουλ ασκήσει βέτο στο νομοσχέδιο, το οποίο το AKP παρουσιάζει ως προσπάθεια εναρμόνισης με τα κριτήρια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πέραν των πολιτικών συνεπειών του, το νομοσχέδιο δέχθηκε επικρίσεις για την προχειρότητά του και το γεγονός πως διατάξεις του θεωρούνται «ασύμβατες» με άρθρα του Συντάγματος.
Η ισχύς του τουρκικού στρατού, που έχει ανατρέψει τέσσερις κυβερνήσεις από το 1960, γίνονται προσπάθειες να περιοριστεί τα τελευταία χρόνια, στο πλαίσιο των προσπαθειών ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά η πίεση που δέχεται πλέον δεν έχει ιστορικό προηγούμενο.
Όλα τα κόμματα συμφωνούν πως οι ένοπλες δυνάμεις πρέπει να μένουν εκτός πολιτικής προκειμένου η Τουρκική δημοκρατία να βελτιωθεί.
Αντίπαλοι του AKP πάντως ερίζουν ότι «πραγματικός στόχος» της κυβέρνησης είναι να εξουδετερώσει ένα θεσμό που λειτουργεί ως κυματοθραύστης του «ριζοσπαστικού ισλαμισμού».
ΠΗΓΗ: in.gr
